piątek, 12 marca 2021

Kiedy po raz pierwszy...?

 W trakcie jednej z niedawnych dyskusji na Łowieckim postawiłem pytanie mniej więcej takie:


Kiedy po raz pierwszy wierchuszka zrzeszenia PZŁ obwieściła masie składkowej o przypadającym jubileuszu PZŁ, wskazując za początek powstania PeZeteŁa rok 1923? Nie wierzę, aby przykładowo w roku 1953, pierwszy w historii zrzeszenia prezes Naczelnej Rady Łowieckiej, a jednocześnie „polski i radziecki wojskowy i polityk, generał Armii Radzieckiej i Ludowego Wojska Polskiego, dowódca Wojsk Lądowych, wiceminister obrony narodowej, członek Komitetu Centralnego PZPR, poseł na Sejm Ustawodawczy i na Sejm PRL I kadencji” – generał Stanisław Popławski, nakazał obchodzić jubileusz 30-lecia Polskiego Związku Łowieckiego. No, nie wierzę. Więc od kiedy i za czyją decyzją zaczęto takie kolejne, (jak by nie patrzył) fikcyjne jubileusze obchodzić? Od 1958 r., 1963 r., 1968 r., a może dopiero gdzieś od 1993 r.?

Dwie skromne dyskusje podsumował jeden z for(um)owiczów w sposób następujący:

Jak już wspomniano, za dwa lata PZŁ będzie obchodził jubileusz 100-lecia swego istnienia. Sto lat to nie w kij dmuchał i kilka pokoleń myśliwych w trudzie, znoju ale zapewne i z przyjemnością z własnej woli swym działaniem w związku doprowadziło go do miejsca i etapu rozwoju w jakim obecnie się znajduje. O minionych latach przeczytać można w załączonym materiale!

Jubileusze są różne - ważne i mniej ważne, zwykłe i doniosłe! Zawsze jednak skłaniają do przemyśleń i podsumowań a zwłaszcza prezentacji dorobku. Nadchodzący jubileusz zaliczyć trzeba do ważnych i doniosłych. Z całą pewnością jubileuszowe obchody bogate będą w imprezy uroczyste, podniosłe, wielowątkowe, organizowane na wszystkich szczeblach organizacyjnych z udziałem władz, mediów, społeczeństwa i wszystkich, którym bliska jest przyroda. Organizowanie jubileuszu, zwłaszcza ważnego, tzw. okrągłego, wymaga zaangażowania i wykorzystania możliwie szeroko możliwości jakie istnieją w danym momencie. Przykładem takiego działania mogą być np. obchody jubileuszu 50-lecia PZŁ, podczas których min. TVP zorganizowała i przeprowadziła wielki turniej łowiecki „Na łów” w Mrągowie, w którym wzięło udział 2000 osób, w Warszawie zorganizowano wystawę łowiecką o charakterze ogólnopolskim, wydano okolicznościowe karty pocztowe w nakładzie 300 000 sztuk itd. itp. Nie sposób wszystkiego wymienić ale w 1973 roku w okręgach i kołach przygotowano i zrealizowano także wiele imprez z tej okazji!

Dobrze się stało, że założyciel wątku, zapewne w trosce o jakość i różnorodność w honorowaniu 100-letniego dorobku i pracy polskich myśliwych podczas obchodów już teraz o nadchodzącym jubileuszu napisał! Wszakże przygotowanie koncepcji obchodów, załatwienie spraw organizacyjnych, zgromadzenie odpowiednich materiałów i środków wymaga sporo czasu i zabiegów osób odpowiedzialnych na wszystkich szczeblach organizacyjnych PZŁ!

Politowania godny jest tylko ten uśmieszek w tytule wątku.

Tak więc wspólnym wysiłkiem, ale głównie chyba dzięki temu for(um)owiczowi, mamy możliwość dowiedzenia się o tym, że to nie za przyczyną działaczy ery blochowo–gdulowej, jak wcześniej podejrzewałem, zaczęto obchodzić kolejne – powiedziałbym – fałszywe jubileusze zrzeszenia Polski Związek Łowiecki. Pomysł ten bowiem – jak dowodzi ów for(um)owicz – powstał i wdrożono go w życie dużo wcześniej – już na początku ery gierkowskiej.

Mniej zainteresowanym tematyką przypomnę, że w grudniu 1970 r. doszło w Polsce do zakrojonych na szeroką skalę wystąpień robotników. Bezpośrednią ich przyczyną była kolejna podwyżka detalicznych cen mięsa, przetworów mięsnych i innych artykułów spożywczych, wprowadzona przez ekipę Władysława Gomułki. W Gdański i Gdyni, w Elblągu i Szczecinie, a także w wielu innych miejscowościach, miały miejsce wielotysięczne wiece, liczne strajki, potężne demonstracje i zamieszki. Dnia 15 grudnia ogłoszono strajk powszechny. Do tłumienia protestów robotniczych władze państwowe postanowiły użyć wojsko. Na ulice polskich miast wyjechało ponad pół tysiąca czołgów i siedemset transporterów opancerzonych. Pięć tysięcy milicjantów i prawie trzydzieści tysięcy żołnierzy zabrało się do pacyfikowania robotniczych protestów. Jak czytamy w wikipedii:

W wyniku represji w grudniu 1970 zostało zabitych 41 osób: 1 w Elblągu, 6 w Gdańsku, 16 w Szczecinie i 18 w Gdyni. Ranne zostały 1164 osoby. Zatrzymano przeszło 3 tysiące osób. W wyniku starć oraz wypadków zginęło też kilku funkcjonariuszy MO oraz żołnierzy LWP, a kilkudziesięciu zostało rannych. Zniszczeniu uległo kilkanaście pojazdów wojskowych, w tym transportery BTR i czołgi. Podpalono 17 gmachów (w tym budynki Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Gdańsku i Szczecinie), rozbito 220 sklepów, podpalono kilkadziesiąt samochodów”.

Grudzień 1970 przyniósł zmiany w składzie najwyższych władz państwowych. Skompromitowanego na stanowisku pierwszego sekretarza KC PZPR Władysława Gomułkę zastąpił Edward Gierek. Premierem mianowano Piotra Jaroszewicza.

Nastąpiła tzw. Dekada Gierka, której początek stanowiło wielkie otwarcie się Polski na świat. Nawiązano i szybko rozwinięto rozległe kontakty handlowe z wieloma krajami świata zachodniego. Z szeroko rozstawionymi ramionami przyjmowano od państw kapitalistycznych liczne kredyty finansowe. Zaczęto przyjmować na salonach wielu przywódców świata zachodniego, w tym przykładowo w maju roku 1972 doszło do pierwszej w historii stosunków polsko–amerykańskich wizyty w Polsce urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Rozmowy Edwarda Gierka i Piotra Jaroszewicza z Richardem Nixonem były niezmiernie istotne z punktu widzenia interesów polskiej władzy. „Dyplomaci obydwu krajów zgodnie oceniali tę wizytę jako przełomową dla rozwoju wzajemnych relacji. Ekipa Gierka otrzymała obietnicę amerykańskich kredytów. Cel wizyty został osiągnięty - tak jak stwierdził Mieczysław Rakowski, chodziło o to, »żeby Nixon podczas wizyty w Warszawie potrząsnął workiem dolarów«”.

Sztandarowe inwestycje gierkowskiej dekady – Huta Katowice w Dąbrowie Górniczej; dwa nowe zagłębia – koło Bełchatowa (węgiel brunatny i energetyka) i Lublina (węgiel kamienny); Gdańskie Zakłady Rafineryjne i Port Północny, to wszystko wymagało dopływu stałego strumienia pieniędzy z zagranicznych kredytów finansowych.

Kontaktom politycznym i handlowym towarzyszyły liczne kontakty towarzyskie na najwyższych szczeblach władzy państwowej. Edward Gierek doskonale zdawał sobie sprawę z tego, że dobór odpowiedniego miejsca takich kontaktów, miejsca wspólnego wypoczynku i relaksu, z doskonałym doborem atrakcji dla specjalnie zaproszonych gości zagranicznych, może znacznie ułatwić uzyskiwanie coraz to nowych kredytów finansowych. Jednym z pomysłów Gierka było wykorzystanie do takich celów Łańska, dotychczasowego popularnego miejsca wypoczynku ludzi władzy (Łańsk miał przydzielony kryptonim W–1) i wybudowanie drugiego luksusowego ośrodka wypoczynkowego – w Arłamowie, o kryptonimie W–2. Główną atrakcją podczas pobytu gości zagranicznych, zarówno w tym jednym, jak i w drugim ośrodku, były polowania na zwierzynę grubą, w tym na żubry. Tak więc przykładowo w samym tylko Łańsku, u Gierka jako u gospodarza, gościł m.in. prezydent Francji Valery Giscard d'Estaing, kanclerz RFN Helmut Schmidt, irański szachinszach Reza Pahlawi i król Belgii Baudouin, że o towarzyszach radzieckich nawet nie wspomnę. Zapalony myśliwy, premier Piotr Jaroszewicz, upodobał sobie do spotkań ze swoimi gośćmi, uwielbiającymi polowania, Arłamów.

Nie o same polowania prezydentów, kanclerzy, szachinszachów i królów władza państwowa zabiegała i potem dbała. Już za czasów Gomułki zauważono, że cennym źródłem wciąż brakujących wówczas dewiz na rynku mogą stać się – wzorem Jugosławii, Węgier i Czechosłowacji – tzw. polowania dewizowe. Początkowo nieliczne i nieśmiało organizowane, wymagały każdorazowo zgody Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego, a ich organizowanie nadzorowane było nawet przez trzy ministerstwa – nie tylko leśnictwa, ale także finansów i spraw zagranicznych. Władze z czasem zaczęły powoli rozszerzać dla myśliwych z zagranicy ofertę łowisk i gatunków do odstrzału, aż w roku 1962 nabrało to już wymiaru oficjalnego, kiedy to organizatorem takich polowań uczyniono Lasy Państwowe. Edward Gierek, dążący do wielkiego otwarcia się Polski na zachód, a jednocześnie zainteresowany wzmożeniem pozyskiwania dewiz dla kraju, osobiście zadbał w 1971 r. o to, aby organizatorem polowań dewizowych mógł być także Polski Związek Łowiecki. No, ale należało równolegle zmienić gębę temu PeZeteŁowi, co uczyniono szybko i – jak zwłaszcza dzisiaj widać – bardzo skutecznie.

Wiele wskazuje na to, że to właśnie wtedy, czyli na początku dekady Gierka, w ramach nie tyle propagandy sukcesu, bowiem ta obliczona była na narzędzie porozumiewania się głównie z polskim społeczeństwem, ale w ramach pokazywania światu zewnętrznemu, że nie taką komunistyczną Polska jest, jak ją malują, postanowiono komuszemu modelowi łowiectwa w Polsce dorobić ludzką twarz. Historyczny moment utworzenia zrzeszenia PZŁ cofnięto w czasie; z okresu późnego stalinizmu w Polsce, do okresu tuż po odzyskaniu niepodległości, czyli do wczesnych lat dwudziestych ubiegłego wieku. Niejako specjalnego znaczenia nadano rokowi 1923-emu, kiedy to doszło do utworzenia zalążka późniejszego stowarzyszenia o nazwie takiej, jaką peerelowska władza na drodze zawłaszczenia nadała później, w 1953 r., nowo utworzonemu i działającemu do dzisiaj zrzeszeniu. Przed światem zachodnim fajnie to zaczęło wyglądać, że to kapitalistyczna Polska okresu międzywojennego zrodziła dzisiejszy model i zrzeszenie, a nie jakaś tam Moskwa Stalina czy Warszawa Bieruta i Cyrankiewicza. Świat uwierzył, a na efekty nie trzeba było czekać długo.

W 1973 z wielkim hukiem zorganizowano w Warszawie XX Kongres Międzynarodowej Rady Łowieckiej. Zaszczycił ją swoją obecnością m.in. Abd-or-Reza Pahlawi, książę irański, który wyjątkowo mocno zainteresowany był odstrzałem żubrów w Polsce. 

Dyrdymały o półwiecznym rodowodzie zrzeszenia Polski Związek Łowiecki, oprócz gości z zachodu, bardzo szybko łyknęła także, niczym bocian żabę, na ogół ciemna wówczas masa składkowa PZŁ i z wyjątkowym zapałem zabrała się do organizowania i obchodów jubileuszy istnienia PZŁ. Nie tylko już tego jubileuszu 50–lecia w 1973 r., ale także kolejnych: 55–lecia, 60–lecia, 65–lecia, 70–lecia... I tak już zostało do dnia dzisiejszego, przy czym mało kto dochodzi tego, jaki to sens mają obchody tych kolejnych fałszywych jubileuszy, a także skąd się one wzięły i w jakim stopniu polegały na prawdzie, a w jakim na przekłamaniu historii.

Przed nami zapewne huczne obchody jubileuszu 100–lecia istnienia Polskiego Związku Łowieckiego :-)



Uwaga:
Tekst ten zamieszczam także na Łowieckim i na Facebooku