Myśliwi ścigani dyscyplinarnie dłużej niż adwokaci czy policjanci
Pismo Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Klimatu i Środowiska
Pismo podpisał Stanisław Trociuk – zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, z prawie dwudziestoletnim stażem w piastowaniu tej funkcji. Wypada odnotować fakt wysłania przez niego korespondencji, ale czy odniesie ona jakikolwiek skutek... Czas okaże.
Zdaję sobie oczywiście sprawę z tego, że temat – zresztą jak to widać tu i czuć :-) – jest mało chwytliwy. Zaryzykuję przy tym tezę, że prawie każdy członek PZŁ uważa, iż jego on absolutnie nie dotyczy. Pojawia się problem dopiero wówczas, kiedy jednak zaczyna dotyczyć. A o to wcale w pezetełowskich realiach nietrudno.
Rozdział 6a, zatytułowany „Odpowiedzialność dyscyplinarna”, wprowadzony został do ustawy Prawo łowieckie ustawą z dnia 12 grudnia 2013 r. o zmianie tej ustawy. Stało się tak wskutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 listopada 2012 r. (sygn. akt K 21/11). Wcześniej, całymi latami i w oderwaniu od elementarnych zasad demokratycznego państwa prawnego, Polski Związek Łowiecki prowadził postępowania dyscyplinarne całkowicie po swojemu, a przy tym wielokrotnie dopuszczał się wręcz chamskiego represjonowania osób niewygodnych dla siebie. Lista pokrzywdzonych myśliwych jest długa. Od ponad siedmiu lat mamy nieco inną sytuację, ale daleka jest ona od tej, jaką nakreślił w swoim uzasadnieniu do wyroku ówczesny Trybunał Konstytucyjny. Fragment ułomności zapisów rozdziału 6a ustawy Prawo łowieckie dostrzegł w końcu Rzecznik Praw Obywatelskich, ale ubolewać należy, że zauważył tak późno i tak mało. Niewiarygodne to, bowiem przedmiotowa wadliwość wielu zapisów rozdziału „Odpowiedzialność dyscyplinarna” widoczna jest niczym rzucające się w oczy wyborcze billboardy na pochyłych ze starości płotach wiejskich posesji. I długo by o tym pisać, ale znowu nie mam pewności, czy warto. Wskażę więc tylko kilka punktów problemu. Zacznę jednak od tego oto fragmentu pisma RPO:
„...okres ustawowego wyłączenia możliwości ścigania sprawcy zarówno na etapie wszczęcia postępowania, jak i jego trwania za przewinienie dyscyplinarne jest nieporównywalnie długi z innymi uregulowaniami prawnymi wobec innych grup zawodowych takich jak np. policjanci, adwokaci czy nauczyciele”.
Fajnie, że RPO podnosi, iż w tej materii środowisko myśliwych jest gorzej traktowane od wybranych grup zawodowych, ale nie to wydaje się w tym wszystkim być najważniejsze. Warto bowiem uświadomić sobie, że w odróżnieniu od policjantów, adwokatów i nauczycieli, członkowie Polskiego Związku Łowieckiego, wyłączając dosłownie garstkę z nich, nie stanowią razem żadnej, ale to absolutnie żadnej grupy zawodowej. Są – uwaga – amatorami, hobbystami w najczystszym tego wydaniu. Nie pobierając kompletnie żadnego wynagrodzenia za udział w prowadzeniu gospodarki łowieckiej, finansując swoją działalność na niwie łowieckiej z własnej kieszeni, dla ochrony środowiska zaniedbując nawet najbliższe rodziny, w żadnym wypadku nie powinni podlegać jakiejkolwiek odpowiedzialności dyscyplinarnej. Porządek, posłuszeństwo, posłuch, subordynacja – pojęcia towarzyszące dyscyplinie, charakterystyczne są dla służb mundurowych, organizacji militarnych i paramilitarnych, a także dla wielu grup zawodowych, ale nigdy w stosunku do hobbystów. Rozumiem od biedy jakąś tam odpowiedzialność koleżeńską, ale nigdy dyscyplinarną. „Oczywistą oczywistością” jest, że za naruszanie prawa podlega się odpowiedzialności sądowej, ale wyłącznie przed sądami powszechnymi. Obok nich, w Konstytucji RP przewiduje się jeszcze jedynie sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Nawet zdaniem nie wspomina się w niej o jakichś tam sądach łowieckich. I to jest rzeczywisty problem, a nie „okres ustawowego wyłączenia możliwości ścigania sprawcy” czy Kodeks postępowania karnego, mający zastosowanie w postępowaniach przed sądami łowieckimi, być może zamiast Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Niekonstytucyjność więc całego rozdziału 6a ustawy Prawo łowieckie aż bije po oczach. Rzecznik Praw Obywatelskich mógłby nad tym o wiele poważniejszym problemem w końcu pochylić się.
A co do odpowiedzialności dyscyplinarnej w ramach tych trzech grup zawodowych, które to grupy w swoim piśmie do ministra, w zamiarze porównawczym przywołał Rzecznik Praw Obywatelskich....
Nauczyciele, na podstawie ustawy Karta Nauczyciela, w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej stają przed komisjami dyscyplinarnymi. Policjanci, na podstawie ustawy o Policji, w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej stają przed przełożonymi dyscyplinarnymi.
DLA ŻADNEJ Z TYCH DWÓCH GRUP ZAWODOWYCH NIE UTWORZONO JEDNAK ODDZIELNYCH SĄDÓW, A WIĘC NIE MAJĄCYCH ODBICIA W ZAPISACH KONSTYTUCJI.
Trzecia z grup zawodowych, przywołanych przez Rzecznika Praw Obywatelskich – adwokaci. Na podstawie ustawy Prawo o adwokaturze, w ramach odpowiedzialności dyscyplinarnej stają oni przed sądami dyscyplinarnymi izb adwokackich.
WSZYSTKIE SPRAWY DOTYCZĄCE ODPOWIEDZIALNOŚCI DYSCYPLINARNEJ, ZARÓWNO ADWOKATÓW I POLICJANTÓW, JAK I NAUCZYCIELI, CAŁKOWICIE UREGULOWANE SĄ W USTAWACH.
Nie ma w ich przypadkach absolutnie żadnej mowy o doregulowaniach tych spraw w jakichś regulaminach typu:
Regulamin nauczycielskich komisji dyscyplinarnych,
Regulamin przełożonych dyscyplinarnych w Policji,
Regulamin sądów dyscyplinarnych izb adwokackich.
Już od najdawniejszych czasów komuszych Polski Związek Łowiecki niesamowicie rozkochany jest we wszelakich regulaminach, a że nowelizacja z dnia 12 grudnia 2013 r. ustawy Prawo łowieckie pisana była niewątpliwie pod dyktando Nowego Światu 35, „pozwolono” PeZeteŁowi ustawą na utworzenie regulaminu sądów łowieckich i rzeczników dyscyplinarnych, w którym to regulaminie tenże PeZeteŁ – a jakże – doregulował sobie wszystko bez praktycznie jakiejkolwiek zewnętrznej kontroli, w dodatku – jak tylko chciał. Głowa pęka, gdy czyta się ten g#wniany regulamin, będący dość wierną kopią regulaminu z czasów blochowych.
Pytanie:
Czy Rzecznik Praw Obywatelskich miał ten regulamin choć raz przed oczyma? Polecam mu także choć krótkie spojrzenie na przykładowo te oto przemyślenia:
Normatywny potworek
Normatywny potworek z trochę bardziej ludzką twarzą
Aktualny regulamin
Art. 35C ustawy Prawo łowieckie
O sądownictwie łowieckim raz jeszcze
Na koniec pozwolę sobie zachęcić do przeczytania mojego tekstu z 29 września 2016 r., zatytułowanego Sądownictwo łowieckie:
Odnoszę wrażenie, że całe sądownictwo łowieckie to aktualnie przede wszystkim jedna wielka pomyłka… Trybunału Konstytucyjnego! Tak – Trybunału Konstytucyjnego, chociaż bardzo pomógł mu w tym swoją nieudolnością (zwłaszcza w sformułowaniu wniosku o zbadanie zgodności z Konstytucją kilku zapisów ustawy Prawo łowieckie) Rzecznik Praw Obywatelskich. Długo by pisać… Warto jednak? Oj, chyba nie. Znacznie szybciej można doczekać zmiany w ogóle całego modelu łowiectwa w Polsce. No ale może choć kilka zdań na temat tej – przynajmniej moim skromnym zdaniem – przedmiotowej pomyłki Trybunału z listopada 2012 r. (wyrok), a może przede wszystkim na temat pewnego zaniechania z jego strony, po wcześniejszym zaniechaniu autorstwa RPO.
Trybunał potrafił zauważyć, że w żadnym z państw, których rozwiązania prawne dotyczące łowiectwa były przedmiotem jego analiz (Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania…), nie nałożono na organizacje łowieckie obowiązku prowadzenia dyscyplinarnego sądownictwa łowieckiego. Podkreślam – w żadnym z tych państw. Prawdopodobnie też w żadnym innym kraju. Niemniej bezkrytycznie sformułował następującą tezę:
„Powierzenie PZŁ prowadzenia postępowania dyscyplinarnego opiera się na przyjętym przez ustawodawcę założeniu, że w Związku ma istnieć postępowanie dyscyplinarne. Nie ma więc wątpliwości, że decyzja ustawodawcy co do funkcjonowania instytucji postępowania dyscyplinarnego została podjęta i znalazła w sposób niebudzący wątpliwości wyraz w przywołanym wyżej przepisie (przyp.: „art. 34 pkt 6 prawa łowieckiego”), sformułowanym komunikatywnie i precyzyjnie”.
Czyli dla Trybunału wystarczyła sama świadomość „przyjęcia przez ustawodawcę założenia, że w Związku ma istnieć postępowanie dyscyplinarne”, a cała reszta stała się u niego już tylko konsekwencją tej świadomości. TK nie badał zgodności takiego założenia ustawodawcy, wyrażonego w art. 34 pkt 6, z Konstytucją RP, gdyż nie zabiegał o to wnioskodawca, czyli Rzecznik Praw Obywatelskich, i nie pomagali mu w tym ani Prokurator Generalny, ani Marszałek Sejmu. TK skupił się więc jedynie na „technicznej stronie” funkcjonowania postępowania dyscyplinarnego. Zgodnie z tym, o co w zasadzie dość nieudolnie wnosił RPO. Tak, nieudolnie…
„Ze względu jednak na mało przejrzysty sposób sformułowania wniosku, trudno jest zrekonstruować postawione przez wnioskodawcę zarzuty i przyporządkować im poszczególne wskazane we wniosku argumenty”.
Później Trybunał już tylko dorobił teorię do postawionej tezy – lekką ręką wrzucił zasadnicze elementy postępowań dyscyplinarnych w Polskim Związku Łowieckim do prawie pełnego już kociołka. Wymieszał je w nim z istotą postępowań dyscyplinarnych różnych grup zawodowych (kolejno – komorników, nauczycieli akademickich, sędziów sądów powszechnych, sędziów sądów wojskowych, funkcjonariuszy Policji, funkcjonariuszy Służby Więziennej, funkcjonariuszy Służby Granicznej, lekarzy). Nie mogę wyjść ze zdumienia – jak to możliwe, aby tak znamienici sędziowie, jak sędziowie Trybunału Konstytucyjnego, nie byli w stanie zauważyć różnicy pomiędzy specyfiką społecznej działalności myśliwych (w dodatku … w znacznej mierze finansowanej przez nich samych), a zarobkową działalnością policjantów, sędziów czy lekarzy.
Powtórzę – Trybunał Konstytucyjny nie rozważał zgodności z Konstytucją istoty samego istnienia postępowania dyscyplinarnego w Polskim Związku Łowieckim, ba – funkcjonowania usankcjonowanego ustawą sądownictwa łowieckiego, bowiem… nikt do tej pory o to skutecznie nie zabiegał. A szkoda, bowiem niezgodność z Konstytucją całej ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy Prawo łowieckie aż bije po oczach . Wystarczy przypomnieć sobie brzmienie art. 175 Konstytucji RP:
„1. Wymiar sprawiedliwości w Rzeczypospolitej Polskiej sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe.
2. Sąd wyjątkowy lub tryb doraźny może być ustanowiony tylko na czas wojny”.
Nie ma tu mowy o sądach łowieckich!
Ale one jednak są; funkcjonują rzekomo w majestacie prawa. Jak w 1953 r., na mocy dekretu Bolesława Bieruta z 29 października 1952 r., wprowadzono je ministerialnym rozporządzeniem (nadającym statut PZŁ), tak mamy je po dzień dzisiejszy. Do 2014 r. – z naruszeniem elementarnych zasad demokratycznego państwa prawnego; od 2014 r. – mimo że to sądownictwo „wrzucono” do ustawy, z wielce prawdopodobnym naruszeniem przynajmniej kilku zapisów Konstytucji RP.
Sądy łowieckie, Główny Sąd Łowiecki, postępowania przed sądami łowieckimi, sędziowie łowieccy w togach, nieokreślenie pojęcia łowieckiego deliktu dyscyplinarnego, zawieszanie myśliwym przez sądy łowieckie możliwości korzystania przez nich z państwowych uprawnień do wykonywania polowania, straszenie świadków odpowiedzialnością karną (!!!) za „zeznanie nieprawdy lub zatajenie prawdy”, nawet wielotysięczne koszty postępowań ponoszone przez ukaranych, aż w końcu możliwość stosowania do postępowań przed sądami łowieckimi Kodeksu postępowania karnego – to wszystko woła o pomstę do nieba, a przynajmniej zmusza do smutnej refleksji:
W jakim kraju żyjemy? Czy to aby na pewno nie Kuba albo Białoruś?
